ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ
Γ. ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ ΑΡΤΗΡΙΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ
Τα ανευρύσματα μπορεί θεωρητικά να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε αρτηρία του ποδιού. Ωστόσο, οι πιο συχνές εντοπίσεις είναι:
- Ιγνυακή αρτηρία (πίσω από το γόνατο): η συχνότερη περιφερική εντόπιση.
- Κοινή μηριαία αρτηρία (στη βουβωνική χώρα).
- Επιπολής μηριαία αρτηρία (μέσο μηριαίο τμήμα).
- Οπίσθια κνημιαία ή περονιαία αρτηρία – πιο σπάνια και συνήθως σε ασθενείς με πολλαπλή αγγειακή νόσο.
Συχνά, τα ανευρύσματα των ποδιών συνυπάρχουν με ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής ή και των λαγονίων αρτηριών, γεγονός που απαιτεί συνολική αγγειολογική εκτίμηση.
Τι είναι το ανεύρυσμα της μηριαίας ή ιγνυακής αρτηρίας;
- Παθολογική διάταση αρτηρίας του κάτω άκρου (συνήθως >1.5× της φυσιολογικής διαμέτρου), λόγω εκφύλισης του αγγειακού τοιχώματος.
- Τα συχνότερα περιφερικά ανευρύσματα εντοπίζονται στην ιγνυακή αρτηρία, πίσω από το γόνατο.
Τι προκαλεί ένα ανεύρυσμα στις αρτηρίες των ποδιών;
Η παθογένεση βασίζεται στη φθορά των ελαστικών και κολλαγόνων ινών του αρτηριακού τοιχώματος, με αποτέλεσμα την εξασθένηση της αντοχής του αγγείου. Οι κυριότεροι αιτιολογικοί και επιβαρυντικοί παράγοντες είναι:
- Αθηροσκλήρωση: η πιο συχνή αιτία σε ενήλικες.
- Κάπνισμα: αυξάνει τον κίνδυνο με πολλαπλούς μηχανισμούς.
- Αρτηριακή υπέρταση: προκαλεί αυξημένη πίεση στο αγγειακό τοίχωμα.
- Ηλικία >65 έτη και ανδρικό φύλο
- Σπανιότερα: τραυματικά ή μυκωτικά ανευρύσματα, μετεγχειρητικές επιπλοκές ή σε ασθενείς με πολυανευρυσματική νόσο.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Πολλά είναι ασυμπτωματικά και ανευρίσκονται τυχαία.
- Αίσθημα όγκου ή διόγκωσης πίσω από το γόνατο ή στη βουβωνική χώρα (ψηλαφητή, σφύζουσα μάζα)
- Διαλείπουσα χωλότητα: πόνος στο πόδι κατά τη βάδιση, λόγω εμβολής ή θρόμβωσης
- Ψυχρότητα ή μούδιασμα στο άκρο (σημάδι μειωμένης αιμάτωσης)
- Πόνος ηρεμίας ή εξέλκωση σε προχωρημένη ισχαιμία
- Οξεία ισχαιμία σε απόφραξη: πόνος, απώλεια σφύξεων, κινητικές ή αισθητικές διαταραχές – επείγουσα κατάσταση
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι αν δεν αντιμετωπιστούν;
Οι βασικές επιπλοκές των ανευρυσμάτων των αρτηριών των κάτω άκρων είναι:
- Θρόμβωση
Ο σχηματισμός θρόμβου εντός του ανευρύσματος μπορεί να προκαλέσει πλήρη απόφραξη της αρτηρίας και ισχαιμία του άκρου.
- Εμβολή
Αποκόλληση θρόμβου ή αθηρωματικού υλικού μπορεί να οδηγήσει σε εμβολή σε περιφερικές αρτηρίες με οξεία ισχαιμία ή νέκρωση δακτύλων.
- Ρήξη
Αν και σπανιότερη από άλλες εντοπίσεις (όπως η κοιλιακή αορτή), η ρήξη είναι απειλητική για τη ζωή ή το άκρο και απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση.
- Πίεση σε γειτονικές δομές
Μεγάλα ανευρύσματα μπορούν να πιέζουν νεύρα, φλέβες ή μύες, προκαλώντας οίδημα, πόνο ή νευρολογικά ελλείμματα.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
- Με triplex αρτηριών κάτω άκρων, συχνά ως αρχικός έλεγχος.
- Αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία απαιτείται για τον ακριβή προσδιορισμό της ανατομίας και τον προεγχειρητικό σχεδιασμό.
Πότε χρειάζεται θεραπεία;
Η απόφαση για χειρουργική ή ενδαγγειακή αντιμετώπιση λαμβάνεται βάσει των εξής κριτηρίων:
- Μέγεθος ανευρύσματος >2.0–2.5 εκ.
- Συμπτωματολογία (πόνος, διαλείπουσα χωλότητα, σημεία ισχαιμίας)
- Θρόμβωση ή εμβολικά επεισόδια
- Ταχεία αύξηση της διαμέτρου
- Απειλή άκρου σε περίπτωση απόφραξης
Μικρά και ασυμπτωματικά ανευρύσματα ενδέχεται να παρακολουθούνται περιοδικά με υπερηχογράφημα (ανά 6–12 μήνες).
Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές;
Η θεραπεία αποσκοπεί στην εξάλειψη του ανευρύσματος και την αποκατάσταση της αιμάτωσης προς το άκρο. Οι διαθέσιμες μέθοδοι είναι:
- Ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση
Η πιο διαδεδομένη και αξιόπιστη μέθοδος. Περιλαμβάνει:
- Εκτομή του ανευρύσματος
- Παράκαμψη με συνθετικό ή αυτόλογο (φλεβικό) μόσχευμα
- Πολύ καλά μακροχρόνια αποτελέσματα
- Κατάλληλη για νέους ή ενεργούς ασθενείς με χαμηλό χειρουργικό κίνδυνο
- Ενδαγγειακή αποκατάσταση (τοποθέτηση stent-graft)
Ελάχιστα επεμβατική τεχνική που εφαρμόζεται μέσω παρακέντησης των αρτηριών στη βουβωνική χώρα. Τοποθετείται ενδοπρόθεση (stent με επένδυση) που απομονώνει το ανεύρυσμα από την κυκλοφορία.
- Συντομότερη νοσηλεία και αποκατάσταση
- Ενδείκνυται για επιλεγμένους ασθενείς (π.χ. ηλικιωμένοι ή υψηλού κινδύνου)
- Απαιτεί μακροχρόνια παρακολούθηση για πιθανές διαφυγές (endoleaks) ή μετατόπιση της πρόθεσης
- Υβριδικές τεχνικές
Συνδυασμός ανοικτής και ενδαγγειακής τεχνικής, σε πολύπλοκες περιπτώσεις ή σε πολλαπλές εντοπίσεις.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της ανοικτής αποκατάστασης;
- Αιμορραγία ή αιμάτωμα
- Λοίμωξη τραύματος ή του μοσχεύματος
- Τραυματισμός παρακείμενων νεύρων (π.χ. σαφούς, ισχιακού)
- Θρόμβωση ή απόφραξη του μοσχεύματος
- Λεμφόρροια (σε μηροβουβωνική τομή)
- Παροδικό ή μόνιμο οίδημα του άκρου
- Σε αμφοτερόπλευρες βλάβες: εμβολικά επεισόδια λόγω θρομβοεμβολισμού
Ποιες είναι οι επιπλοκές της ενδαγγειακής αποκατάστασης;
- Θρόμβωση της ενδοπρόθεσης
- Κάμψη (kinking) ή μετατόπιση του stent
- Εμβολισμός σε περιφερικές αρτηρίες
- Endoleak, σπανιότερα απ’ ό,τι στην αορτή
- Δυσκολία τοποθέτησης λόγω έντονων ανατομικών καμπών
Υπάρχει ανάγκη για παρακολούθηση μετά τη θεραπεία
Ναι. Η παρακολούθηση με triplex διασφαλίζει τη βατότητα του μοσχεύματος ή του stent και την πρόληψη επιπλοκών, όπως επαναθρόμβωση ή διαφυγή.
Η τελική απόφαση λαμβάνεται από τον αγγειοχειρουργό σε συνεργασία με τον ασθενή.
Ποιος πρέπει να ελέγχεται προληπτικά;
- Άνδρες ηλικίας 65 ετών και άνω, ιδιαίτερα εάν υπάρχει ιστορικό ανευρύσματος αορτής.
- Ασθενείς με ήδη διαγνωσμένο ανεύρυσμα αορτής, λόγω της πιθανότητας συγχρόνων περιφερικών αγγειολογικών ανωμαλιών.
- Συγγενείς ασθενών με καταγεγραμμένα ανευρύσματα, δεδομένης της κληρονομικής προδιάθεσης.
- Άτομα με παράγοντες κινδύνου, όπως χρόνια υπέρταση και ιστορικό καπνίσματος, που συνδέονται με καρδιαγγειακή δυσλειτουργία.
Εξειδικευμένη φροντίδα στο αγγειοχειρουργικό μας ιατρείο
Στο αγγειοχειρουργικό μας ιατρείο παρέχουμε:
- Ολοκληρωμένη διαγνωστική προσέγγιση με σύγχρονα μέσα
- Αξιολόγηση της καταλληλότερης θεραπευτικής στρατηγικής ανά ασθενή
- Χειρουργικές και ενδαγγειακές θεραπείες με ελάχιστο τραύμα
- Μακροχρόνια παρακολούθηση με συνέπεια και υπευθυνότητα
Είτε πρόκειται για τυχαίο εύρημα, συμπτωματική νόσο ή επείγουσα αγγειακή επιπλοκή, είμαστε στη διάθεσή σας με εμπειρία, τεχνογνωσία και ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
