ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

Γ. ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ ΑΡΤΗΡΙΩΝ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Τα ανευρύσματα μπορεί θεωρητικά να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε αρτηρία του ποδιού. Ωστόσο, οι πιο συχνές εντοπίσεις είναι:

  • Ιγνυακή αρτηρία (πίσω από το γόνατο): η συχνότερη περιφερική εντόπιση.
  • Κοινή μηριαία αρτηρία (στη βουβωνική χώρα).
  • Επιπολής μηριαία αρτηρία (μέσο μηριαίο τμήμα).
  • Οπίσθια κνημιαία ή περονιαία αρτηρία – πιο σπάνια και συνήθως σε ασθενείς με πολλαπλή αγγειακή νόσο.

Συχνά, τα ανευρύσματα των ποδιών συνυπάρχουν με ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής ή και των λαγονίων αρτηριών, γεγονός που απαιτεί συνολική αγγειολογική εκτίμηση.

Τι είναι το ανεύρυσμα της μηριαίας ή ιγνυακής αρτηρίας;

  • Παθολογική διάταση αρτηρίας του κάτω άκρου (συνήθως >1.5× της φυσιολογικής διαμέτρου), λόγω εκφύλισης του αγγειακού τοιχώματος.
  • Τα συχνότερα περιφερικά ανευρύσματα εντοπίζονται στην ιγνυακή αρτηρία, πίσω από το γόνατο.

Τι προκαλεί ένα ανεύρυσμα στις αρτηρίες των ποδιών;

Η παθογένεση βασίζεται στη φθορά των ελαστικών και κολλαγόνων ινών του αρτηριακού τοιχώματος, με αποτέλεσμα την εξασθένηση της αντοχής του αγγείου. Οι κυριότεροι αιτιολογικοί και επιβαρυντικοί παράγοντες είναι:

  • Αθηροσκλήρωση: η πιο συχνή αιτία σε ενήλικες.
  • Κάπνισμα: αυξάνει τον κίνδυνο με πολλαπλούς μηχανισμούς.
  • Αρτηριακή υπέρταση: προκαλεί αυξημένη πίεση στο αγγειακό τοίχωμα.
  • Ηλικία >65 έτη και ανδρικό φύλο
  • Σπανιότερα: τραυματικά ή μυκωτικά ανευρύσματα, μετεγχειρητικές επιπλοκές ή σε ασθενείς με πολυανευρυσματική νόσο.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Πολλά είναι ασυμπτωματικά και ανευρίσκονται τυχαία. 

  • Αίσθημα όγκου ή διόγκωσης πίσω από το γόνατο ή στη βουβωνική χώρα (ψηλαφητή, σφύζουσα μάζα)
  • Διαλείπουσα χωλότητα: πόνος στο πόδι κατά τη βάδιση, λόγω εμβολής ή θρόμβωσης
  • Ψυχρότητα ή μούδιασμα στο άκρο (σημάδι μειωμένης αιμάτωσης)
  • Πόνος ηρεμίας ή εξέλκωση σε προχωρημένη ισχαιμία
  • Οξεία ισχαιμία σε απόφραξη: πόνος, απώλεια σφύξεων, κινητικές ή αισθητικές διαταραχές – επείγουσα κατάσταση

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι αν δεν αντιμετωπιστούν;

Οι βασικές επιπλοκές των ανευρυσμάτων των αρτηριών των κάτω άκρων είναι:

  1. Θρόμβωση

Ο σχηματισμός θρόμβου εντός του ανευρύσματος μπορεί να προκαλέσει πλήρη απόφραξη της αρτηρίας και ισχαιμία του άκρου.

  1. Εμβολή

Αποκόλληση θρόμβου ή αθηρωματικού υλικού μπορεί να οδηγήσει σε εμβολή σε περιφερικές αρτηρίες με οξεία ισχαιμία ή νέκρωση δακτύλων.

  1. Ρήξη

Αν και σπανιότερη από άλλες εντοπίσεις (όπως η κοιλιακή αορτή), η ρήξη είναι απειλητική για τη ζωή ή το άκρο και απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση.

  1. Πίεση σε γειτονικές δομές

Μεγάλα ανευρύσματα μπορούν να πιέζουν νεύρα, φλέβες ή μύες, προκαλώντας οίδημα, πόνο ή νευρολογικά ελλείμματα.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

  • Με triplex αρτηριών κάτω άκρων, συχνά ως αρχικός έλεγχος.
  • Αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία απαιτείται για τον ακριβή προσδιορισμό της ανατομίας και τον προεγχειρητικό σχεδιασμό.

Πότε χρειάζεται θεραπεία;

Η απόφαση για χειρουργική ή ενδαγγειακή αντιμετώπιση λαμβάνεται βάσει των εξής κριτηρίων:

  • Μέγεθος ανευρύσματος >2.0–2.5 εκ.
  • Συμπτωματολογία (πόνος, διαλείπουσα χωλότητα, σημεία ισχαιμίας)
  • Θρόμβωση ή εμβολικά επεισόδια
  • Ταχεία αύξηση της διαμέτρου
  • Απειλή άκρου σε περίπτωση απόφραξης

Μικρά και ασυμπτωματικά ανευρύσματα ενδέχεται να παρακολουθούνται περιοδικά με υπερηχογράφημα (ανά 6–12 μήνες).

Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές;

Η θεραπεία αποσκοπεί στην εξάλειψη του ανευρύσματος και την αποκατάσταση της αιμάτωσης προς το άκρο. Οι διαθέσιμες μέθοδοι είναι:

  1. Ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση

Η πιο διαδεδομένη και αξιόπιστη μέθοδος. Περιλαμβάνει:

  • Εκτομή του ανευρύσματος
  • Παράκαμψη με συνθετικό ή αυτόλογο (φλεβικό) μόσχευμα
  • Πολύ καλά μακροχρόνια αποτελέσματα
  • Κατάλληλη για νέους ή ενεργούς ασθενείς με χαμηλό χειρουργικό κίνδυνο
  1. Ενδαγγειακή αποκατάσταση (τοποθέτηση stent-graft)

Ελάχιστα επεμβατική τεχνική που εφαρμόζεται μέσω παρακέντησης των αρτηριών στη βουβωνική χώρα. Τοποθετείται ενδοπρόθεση (stent με επένδυση) που απομονώνει το ανεύρυσμα από την κυκλοφορία.

  • Συντομότερη νοσηλεία και αποκατάσταση
  • Ενδείκνυται για επιλεγμένους ασθενείς (π.χ. ηλικιωμένοι ή υψηλού κινδύνου)
  • Απαιτεί μακροχρόνια παρακολούθηση για πιθανές διαφυγές (endoleaks) ή μετατόπιση της πρόθεσης
  1. Υβριδικές τεχνικές

Συνδυασμός ανοικτής και ενδαγγειακής τεχνικής, σε πολύπλοκες περιπτώσεις ή σε πολλαπλές εντοπίσεις.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της ανοικτής αποκατάστασης;

  • Αιμορραγία ή αιμάτωμα
  • Λοίμωξη τραύματος ή του μοσχεύματος
  • Τραυματισμός παρακείμενων νεύρων (π.χ. σαφούς, ισχιακού)
  • Θρόμβωση ή απόφραξη του μοσχεύματος
  • Λεμφόρροια (σε μηροβουβωνική τομή)
  • Παροδικό ή μόνιμο οίδημα του άκρου
  • Σε αμφοτερόπλευρες βλάβες: εμβολικά επεισόδια λόγω θρομβοεμβολισμού

Ποιες είναι οι επιπλοκές της ενδαγγειακής αποκατάστασης;

  • Θρόμβωση της ενδοπρόθεσης
  • Κάμψη (kinking) ή μετατόπιση του stent
  • Εμβολισμός σε περιφερικές αρτηρίες
  • Endoleak, σπανιότερα απ’ ό,τι στην αορτή
  • Δυσκολία τοποθέτησης λόγω έντονων ανατομικών καμπών

Υπάρχει ανάγκη για παρακολούθηση μετά τη θεραπεία

Ναι. Η παρακολούθηση με triplex διασφαλίζει τη βατότητα του μοσχεύματος ή του stent και την πρόληψη επιπλοκών, όπως επαναθρόμβωση ή διαφυγή.

Η τελική απόφαση λαμβάνεται από τον αγγειοχειρουργό σε συνεργασία με τον ασθενή.

Ποιος πρέπει να ελέγχεται προληπτικά;

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η πρόληψη και η έγκαιρη ανίχνευση:
  • Άνδρες ηλικίας 65 ετών και άνω, ιδιαίτερα εάν υπάρχει ιστορικό ανευρύσματος αορτής.
  • Ασθενείς με ήδη διαγνωσμένο ανεύρυσμα αορτής, λόγω της πιθανότητας συγχρόνων περιφερικών αγγειολογικών ανωμαλιών.
  • Συγγενείς ασθενών με καταγεγραμμένα ανευρύσματα, δεδομένης της κληρονομικής προδιάθεσης.
  • Άτομα με παράγοντες κινδύνου, όπως χρόνια υπέρταση και ιστορικό καπνίσματος, που συνδέονται με καρδιαγγειακή δυσλειτουργία.

Εξειδικευμένη φροντίδα στο αγγειοχειρουργικό μας ιατρείο

Στο αγγειοχειρουργικό μας ιατρείο παρέχουμε:

  • Ολοκληρωμένη διαγνωστική προσέγγιση με σύγχρονα μέσα
  • Αξιολόγηση της καταλληλότερης θεραπευτικής στρατηγικής ανά ασθενή
  • Χειρουργικές και ενδαγγειακές θεραπείες με ελάχιστο τραύμα
  • Μακροχρόνια παρακολούθηση με συνέπεια και υπευθυνότητα

Είτε πρόκειται για τυχαίο εύρημα, συμπτωματική νόσο ή επείγουσα αγγειακή επιπλοκή, είμαστε στη διάθεσή σας με εμπειρία, τεχνογνωσία και ανθρωποκεντρική προσέγγιση.