ΑΡΤΗΡΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
Α. Περιφερική αγγειοπάθεια ή περιφερική αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ)
Τι είναι η περιφερική αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ);
Η ΠΑΝ είναι αποτέλεσμα της στένωσης ή απόφραξης των αρτηριών των κάτω άκρων λόγω της δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας. Οι αρτηρίες γίνονται στενότερες και λιγότερο ελαστικές, με συνέπεια την ανεπαρκή παροχή αίματος στους μυς των ποδιών – ιδιαίτερα όταν αυτοί καταπονούνται (π.χ. βάδισμα).
Η πιο συχνή μορφή είναι η αποφρακτική νόσος των κάτω άκρων, που αφορά κυρίως τις μηριαίες, ιγνυακές και κνημιαίες αρτηρίες.
Πόσο συχνή είναι η νόσος;
Η ΠΑΝ επηρεάζει περίπου 10% των ανθρώπων άνω των 60 ετών, με τη συχνότητα να αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία. Πολλοί ασθενείς δεν έχουν εμφανή συμπτώματα ή τα αποδίδουν απλώς σε “κουρασμένα πόδια”. Αυτό οδηγεί σε καθυστέρηση διάγνωσης, με αποτέλεσμα να εντοπίζεται συχνά όταν η νόσος είναι ήδη προχωρημένη.
Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου;
Η ΠΑΝ οφείλεται σε προοδευτική αθηροσκλήρωση, όπως και η στεφανιαία και η καρωτιδική νόσος. Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
• Κάπνισμα (ο σημαντικότερος παράγοντας)
• Αρτηριακή υπέρταση
• Υπερχοληστερολαιμία
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Καθιστική ζωή
• Παχυσαρκία
• Ηλικία >60 έτη
• Ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή εγκεφαλικού
• Πολλοί ασθενείς με ΠΑΝ έχουν ταυτόχρονα στεφανιαία νόσο ή στένωση καρωτίδων.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η διαλείπουσα χωλότητα: πόνος ή κράμπες στα πόδια (συνήθως στις γάμπες) κατά το βάδισμα, που υποχωρούν με την ανάπαυση. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Ψυχρότητα στα πόδια ή στα δάκτυλα
• Μειωμένοι σφυγμοί στα άκρα
• Αλλαγές στο χρώμα του δέρματος (ωχρότητα ή κυάνωση)
• Μειωμένη τριχοφυΐα, εύθραυστα νύχια
• Καθυστερημένη επούλωση τραυμάτων
• Άλγος ηρεμίας (νυχτερινός πόνος στα πέλματα)
• Έλκη ή γάγγραινα
• Σε προχωρημένο στάδιο: απειλή για απώλεια του άκρου
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση βασίζεται στον συνδυασμό κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών εξετάσεων:
• Ψηλάφηση σφυγμών στα πόδια και ακρόαση για φυσημάτων
• Σφυροβραχιόνιος Δείκτης (Ankle-Brachial Index (ABI): απλή και ανώδυνη μέτρηση της πίεσης στον αστράγαλο σε σύγκριση με το βραχίονα
• Triplex κάτω άκρων: υπερηχογράφημα Doppler που δείχνει τη ροή του αίματος και τη θέση της στένωσης ή απόφραξης
• Αξονική ή Μαγνητική Αγγειογραφία: για χαρτογράφηση των αρτηριών σε πιο σύνθετες περιπτώσεις
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Η αντιμετώπιση στοχεύει σε:
• Ανακούφιση των συμπτωμάτων
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής
• Πρόληψη του ακρωτηριασμού
• Μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου
Συντηρητική (μη επεμβατική) αντιμετώπιση:
Διακοπή καπνίσματος – απαραίτητη για την επιβράδυνση της νόσου
• Βελτίωση φυσικής δραστηριότητας: βάδισμα 30–45 λεπτά, 3–5 φορές/εβδομάδα
• Φαρμακευτική αγωγή:
⎫ Αντιαιμοπεταλιακά (π.χ. ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη)
⎫ Στατίνες
⎫ Αντιυπερτασικά
⎫ Φάρμακα που βοηθούν στη βάδιση (cilostazol)
Επεμβατική αντιμετώπιση:
- Προχωρημένη ισχαιμία (άλγος ηρεμίας ή έλκη)
- Ανεπαρκής ανταπόκριση σε συντηρητική θεραπεία
- Σημαντικό λειτουργικό περιορισμό
- Την εντόπιση και έκταση της βλάβης
- Την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς
- Την ύπαρξη συνοδών παθήσεων
Ποιες είναι οι συχνότερες επιπλοκές της ενδαγγειακής θεραπείας;
- Αποτυχία διάνοιξης της βλάβης ή πρώιμη επαναστένωση
- Ρήξη του αγγείου κατά την αγγειοπλαστική
- Εμβολισμός σε περιφερικές αρτηρίες
- Αιμάτωμα ή ψευδοανεύρυσμα στη θέση παρακέντησης
- Νεφρική δυσλειτουργία από σκιαγραφικό
- Επιπλοκές από stent (θρόμβωση, μετατόπιση)
- Ανάγκη για επανεπέμβαση (reintervention)
Ποιες είναι οι συχνότερες επιπλοκές της ανοικτής αποκατάστασης;
- Θρόμβωση του μοσχεύματος (ιδίως σε distal bypasses)
- Λοίμωξη του τραύματος ή του μοσχεύματος (graft infection)
- Αιμορραγία ή αιμάτωμα
- Λεμφορροή ή οίδημα στο σκέλος
- Νευρικές διαταραχές (π.χ. αιμωδία, αισθητική διαταραχή)
- Μετεγχειρητική καρδιακή επιπλοκή σε ευπαθείς ασθενείς
- Αναστομωτικό ψευδοανεύρυσμα σε βάθος χρόνου
- Παρατεταμένη ανάρρωση (ειδικά σε ηλικιωμένους)
Ποιες είναι οι διαφορές σε επιπλοκές μεταξύ των δύο μεθόδων;
Πώς προλαμβάνονται οι επιπλοκές;
- Ακριβής προεγχειρητικός σχεδιασμός και αγγειογραφικός έλεγχος
- Εμπειρία της αγγειοχειρουργικής ομάδας
- Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή και έλεγχος σακχάρου/λιπιδίων
- Τακτική παρακολούθηση μετά την επέμβαση
- Υπερηχογραφικός ή αγγειογραφικός επανέλεγχος ανά 6–12 μήνες
Ποιοι ασθενείς επωφελούνται περισσότερο από κάθε μέθοδο;
Ενδαγγειακή αποκατάσταση προτιμάται σε:
- Ηλικιωμένους ή πολυνοσηρούντες ασθενείς
- Στενώσεις μέτριας έκτασης (TASC A–B)
- Ανατομία κατάλληλη για αγγειοπλαστική
Ανοικτή αποκατάσταση προτιμάται σε:
- Νεότερους με μεγάλη ισχαιμία και προσδόκιμο ζωής
- Εκτεταμένες αποφράξεις (TASC C–D)
- Αποτυχία προηγούμενης ενδαγγειακής προσέγγισης
Η τελική απόφαση λαμβάνεται από τον αγγειοχειρουργό σε συνεργασία με τον ασθενή.
Ποια είναι η πρόγνωση;
Η πορεία της ΠΑΝ εξαρτάται από τη συμμόρφωση στη θεραπεία και την επιτυχία ελέγχου των παραγόντων κινδύνου. Χωρίς έγκαιρη παρέμβαση, περίπου το 25% των ασθενών με προχωρημένη ισχαιμία οδηγούνται σε ακρωτηριασμό.
Με σύγχρονες τεχνικές και εξειδικευμένη αγγειοχειρουργική φροντίδα, η διατήρηση του άκρου και η βελτίωση της λειτουργικότητας είναι εφικτές.
Γιατί να επισκεφθείτε αγγειοχειρουργό;
➡ Αν νιώθετε πόνο στις γάμπες όταν περπατάτε
➡ Αν έχετε πληγές στα πόδια που δεν κλείνουν
➡ Αν είστε καπνιστής ή διαβητικός
➡ Αν έχετε ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου
Στο αγγειοχειρουργικό μας ιατρείο προσφέρουμε:
⎫ Εξειδικευμένο triplex αρτηριών κάτω άκρων
⎫ Εμπειρία σε αγγειοπλαστικές και χειρουργικές επεμβάσεις
⎫ Ολοκληρωμένο σχέδιο παρακολούθησης και φροντίδας του άκρου
Β. Αορτολαγόνια αποφρακτική νόσος
Τι είναι η αορτολαγόνια αποφρακτική νόσος;
Πρόκειται για στένωση ή πλήρη απόφραξη των αρτηριών που ξεκινούν από την κοιλιακή αορτή και επεκτείνονται προς τις λαγόνιες αρτηρίες, οι οποίες αιματώνουν τα κάτω άκρα. Η πάθηση οφείλεται κατά κύριο λόγο σε αθηροσκλήρυνση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πόνο στα πόδια κατά τη βάδιση (διαλείπουσα χωλότητα), ιδιαίτερα στους γλουτούς ή στους μηρούς
- Ψυχρότητα ή μούδιασμα στα κάτω άκρα
- Μειωμένοι ή απόντες σφυγμοί στις μηριαίες αρτηρίες
- Στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες (σε προχωρημένες περιπτώσεις)
Σε σοβαρές μορφές, μπορεί να εκδηλωθεί με άλγος ηρεμίας ή ισχαιμικά έλκη.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση βασίζεται σε κλινική εξέταση και απεικονιστικό έλεγχο, όπως:
- Triplex αρτηριών κάτω άκρων
- Αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία
Ποια είναι η θεραπεία της αορτολαγόνιας αποφρακτικής νόσου;
Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την έκταση της απόφραξης:
- Συντηρητική αγωγή: αλλαγή τρόπου ζωής, διακοπή καπνίσματος, φαρμακευτική αγωγή για βελτίωση της κυκλοφορίας.
- Ενδαγγειακή αντιμετώπιση: αγγειοπλαστική με ή χωρίς τοποθέτηση stent.
- Χειρουργική αποκατάσταση: παρακαμπτήρια επέμβαση (bypass), συνήθως αορτομηριαία ή αορτοδιμηριαία.
- Υβριδική αντιμετώπιση : συνδυασμός ενδαγγειακής και χειρουργικής αντιμετώπισής
Είναι ασφαλείς οι επεμβατικές θεραπείες;
Οι σύγχρονες ενδαγγειακές και χειρουργικές τεχνικές έχουν υψηλό ποσοστό επιτυχίας και αποκαθιστούν την αιμάτωση των κάτω άκρων. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου γίνεται εξατομικευμένα, με βάση τη γενική κατάσταση του ασθενούς και την ανατομία της βλάβης.
Τι μπορώ να κάνω για να προλάβω την επιδείνωση;
Η πρόληψη βασίζεται στον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου:
- Διακοπή καπνίσματος
- Έλεγχος αρτηριακής πίεσης, σακχάρου και χοληστερόλης
- Σωματική άσκηση (βάδισμα σε τακτική βάση)
- Φαρμακευτική αγωγή όπου ενδείκνυται
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν αορτολαγόνια αποφρακτική νόσο;
Άτομα με τους εξής παράγοντες κινδύνου έχουν αυξημένες πιθανότητες:
- Μακροχρόνιο κάπνισμα
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Υπέρταση
- Υπερλιπιδαιμία
- Οικογενειακό ιστορικό αγγειακής νόσου
- Έλλειψη σωματικής άσκησης
Πώς επηρεάζει η νόσος την καθημερινότητα;
Η περιορισμένη βάδιση και η δυσφορία μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Με την κατάλληλη θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς επανέρχονται σε φυσιολογική κινητικότητα και δραστηριότητα.
Ποια είναι η φυσική εξέλιξη της νόσου χωρίς θεραπεία;
Η νόσος είναι προοδευτική. Αρχικά προκαλεί ήπια συμπτώματα, αλλά χωρίς παρέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό της βάδισης, ισχαιμικό άλγος ηρεμίας ή ακόμα και απώλεια του σκέλους λόγω κρίσιμης ισχαιμίας.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενδαγγειακής και χειρουργικής θεραπείας;
Η ενδαγγειακή θεραπεία (με stent ή αγγειοπλαστική) είναι λιγότερο επεμβατική, έχει ταχύτερη ανάρρωση, αλλά δεν είναι κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις. Η ανοικτή χειρουργική (bypass) προτιμάται όταν η απόφραξη είναι εκτεταμένη ή δεν είναι τεχνικά εφικτή η ενδαγγειακή προσέγγιση.
Πόσο διαρκεί η ανάρρωση μετά από ενδαγγειακή ή χειρουργική θεραπεία;
- Ενδαγγειακή αγγειοπλαστική: η ανάρρωση είναι σύντομη, με έξοδο συχνά σε 24-48 ώρες.
- Αορτομηριαίο bypass: απαιτείται νοσηλεία λίγων ημερών και πλήρης ανάρρωση σε 3–6 εβδομάδες, ανάλογα με τη γενική κατάσταση του ασθενούς.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της ανοικτής αποκατάστασης;
- Αιμορραγία
- Καρδιακή επιπλοκή (π.χ. έμφραγμα, αρρυθμία)
- Λοίμωξη του τραύματος ή του μοσχεύματος
- Νεφρική δυσλειτουργία (λόγω ισχαιμίας ή χαμηλής πίεσης κατά την επέμβαση)
- Θρόμβωση του μοσχεύματος
- Αναστομωτικό ψευδοανεύρυσμα
- Παροδικός ειλεός ή εντερική δυσκινησία
- Σε σπάνιες περιπτώσεις: ισχαιμία νωτιαίου μυελού ή παραπληγία (ειδικά σε εκτεταμένη επέμβαση)
Ποιες είναι οι επιπλοκές της ενδαγγειακής αποκατάστασης;
- Αποτυχία επαρκούς διάνοιξης (residual stenosis)
- Θρόμβωση του stent
- Embolization σε περιφερικά αγγεία
- Διάτρηση αγγείου (αρτηριακή ρήξη)
- Endoleak (σε περίπτωση κάλυψης ανευρύσματος)
- Κάμψη ή μετατόπιση του stent
- Αιμάτωμα ή ψευδοανεύρυσμα στο σημείο παρακέντησης
- Νεφρική βλάβη από σκιαγραφικό
- Μακροπρόθεσμα: restenosis ή επαναθρόμβωση, ιδίως χωρίς σωστή φαρμακευτική αγωγή
Ποια είναι η σύγκριση των δύο μεθόδων ως προς τις επιπλοκές;
| Παράμετρος | Ανοικτή Αποκατάσταση | Ενδαγγειακή Αποκατάσταση |
| Ενδονοσοκομειακή θνητότητα | 3–5% | <1–2% |
| Καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές | Συχνότερες | Σπάνιες |
| Θρόμβωση/απόφραξη μοσχεύματος ή stent | ~5–10% | ~10–20% (ανάλογα με αγωγή) |
| Ανάγκη επανεπέμβασης (5 έτη) | Σπάνια | Συχνότερη |
| Λοίμωξη | Πιθανή (τραύμα ή μόσχευμα) | Σπάνια |
| Ανάρρωση | 7–10 ημέρες | 1–2 ημέρες |
Πώς μειώνεται ο κίνδυνος επιπλοκών;
- Καλή προεγχειρητική εκτίμηση (καρδιολογική – νεφρική – αναπνευστική)
- Αντιαιμοπεταλιακή/αντιπηκτική αγωγή μετά την επέμβαση
- Ακριβής τεχνική – εμπειρία αγγειοχειρουργικής ομάδας
- Τακτική παρακολούθηση με Triplex/CT ανάλογα με τη μέθοδο
Η τελική απόφαση λαμβάνεται από τον αγγειοχειρουργό σε συνεργασία με τον ασθενή.
Θα χρειαστώ επανελέγχους μετά τη θεραπεία;
Ναι. Η παρακολούθηση είναι σημαντική για την έγκαιρη ανίχνευση πιθανής επαναστένωσης ή επιπλοκών. Ο αγγειοχειρουργός σας θα καθορίσει το χρονοδιάγραμμα, το οποίο συνήθως περιλαμβάνει τακτικούς υπερήχους (Triplex) και κλινική αξιολόγηση.
Μπορεί να επανεμφανιστεί η νόσος μετά τη θεραπεία;
Υπάρχει πιθανότητα υποτροπής, ιδιαίτερα εάν δεν αντιμετωπιστούν οι προδιαθεσικοί παράγοντες. Η σωστή παρακολούθηση, η συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή και η διακοπή του καπνίσματος μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Πότε πρέπει να επισκεφθώ αγγειοχειρουργό;
Αν παρατηρείτε πόνο στα πόδια κατά τη βάδιση, αίσθημα κόπωσης ή ψυχρότητας στα κάτω άκρα ή μειωμένους σφυγμούς, είναι σημαντικό να αξιολογηθείτε έγκαιρα. Η πρώιμη διάγνωση οδηγεί σε αποτελεσματικότερη θεραπεία και μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών.
Γ. Οξεία αρτηριακή ισχαιμία
Τι είναι η οξεία αρτηριακή ισχαιμία;
Η οξεία αρτηριακή ισχαιμία είναι μια ξαφνική διακοπή της αιματικής ροής σε μία αρτηρία των άκρων, συνήθως λόγω θρόμβου ή εμβόλου. Πρόκειται για επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση ιστών ή ακρωτηριασμό.
Ποια είναι τα πιο συχνά αίτια;
Τα κυριότερα αίτια περιλαμβάνουν:
- Εμβολή (συνήθως από την καρδιά, π.χ. σε κολπική μαρμαρυγή)
- Θρόμβωση σε έδαφος ήδη στενωμένης αρτηρίας (λόγω αθηροσκλήρυνσης)
- Αρτηριακό τραύμα ή διαχωρισμός
- Επιπλοκές από ενδαγγειακές ή χειρουργικές επεμβάσεις
Ποια είναι τα συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν;
Η εμφάνιση συμπτωμάτων είναι αιφνίδια και μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ξαφνικό έντονο πόνο στο άκρο
- Ωχρότητα ή κυάνωση
- Ψυχρότητα του άκρου
- Μούδιασμα ή αισθητική διαταραχή
- Αδυναμία κίνησης (παράλυση)
- Απουσία σφύξεων στο πάσχον άκρο
Η παρουσία αυτών των σημείων απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της οξείας αρτηριακής ισχαιμίας;
Η διάγνωση είναι κατά κύριο λόγο κλινική. Ο αγγειοχειρουργός εκτιμά τις σφύξεις, τη θερμοκρασία και την αισθητικότητα-κινητικότητα του άκρου. Συμπληρωματικά, μπορεί να χρησιμοποιηθούν:
- Triplex αρτηριών
- Αξονική αγγειογραφία (CTA)
- Ψηφιακή αγγειογραφία (σε επεμβατικό περιβάλλον)
Ποια είναι η θεραπεία της οξείας αρτηριακής ισχαιμίας;
Η θεραπεία εξαρτάται από τη διάρκεια και τη βαρύτητα της ισχαιμίας. Περιλαμβάνει:
- Ενδαγγειακή αντιμετώπιση: αγγειοπλαστική με ή χωρίς τοποθέτηση stent.
- Χειρουργική αποκατάσταση: παρακαμπτήρια επέμβαση (bypass), συνήθως αορτομηριαία ή αορτοδιμηριαία.
- Υβριδική αντιμετώπιση : συνδυασμός ενδαγγειακής και χειρουργικής αντιμετώπισής
- Παράλληλη αντιπηκτική αγωγή και υποστηρικτική φροντίδα
Πόσο κρίσιμος είναι ο χρόνος στην αντιμετώπιση;
Εξαιρετικά. Η βλάβη στους ιστούς ξεκινά μέσα σε λίγες ώρες χωρίς επαρκή αιμάτωση. Επέμβαση εντός 4–6 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων μπορεί να σώσει το άκρο. Η καθυστέρηση αυξάνει τον κίνδυνο μόνιμης βλάβης ή και απώλειας του άκρου.
Ποια είναι η πρόγνωση;
Η πρόγνωση εξαρτάται από την ταχύτητα της διάγνωσης, το είδος της απόφραξης, την γενική κατάσταση του ασθενούς και την παρουσία υποκείμενης αγγειακής νόσου. Η έγκαιρη αποκατάσταση της ροής συνήθως οδηγεί σε πλήρη ανάρρωση.
Υπάρχει τρόπος πρόληψης της οξείας ισχαιμίας;
Η πρόληψη αφορά κυρίως τον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου:
- Αντιπηκτική αγωγή σε ασθενείς με παθολογία που μπορεί να προκαλέσει θρόμβο (π.χ κολπική μαρμαρυγή)
- Έλεγχος σακχάρου, πίεσης και λιπιδίων
- Διακοπή καπνίσματος
- Αντιμετώπιση γνωστής αρτηριοπάθειας
- Συστηματική ιατρική παρακολούθηση σε άτομα υψηλού κινδύνου
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εμβολής και θρόμβωσης ως αίτια οξείας ισχαιμίας;
- Η εμβολή προκαλείται από έναν θρόμβο ή άλλο υλικό που μεταφέρεται μέσω της κυκλοφορίας και αποφράσσει αιφνιδίως μια αρτηρία. Συνήθως προέρχεται από την καρδιά και εμφανίζεται σε ασθενείς χωρίς προϋπάρχουσα περιφερική αρτηριοπάθεια.
- Η θρόμβωση συμβαίνει επί τόπου, συχνά σε ήδη στενωμένη αρτηρία λόγω αθηροσκλήρυνσης. Η ισχαιμία μπορεί να είναι βραδύτερης έναρξης και να αφορά ασθενείς με ιστορικό διαλείπουσας χωλότητας.
Ποιοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν οξεία αρτηριακή ισχαιμία;
- Άτομα με κολπική μαρμαρυγή ή καρδιοπάθειες
- Ασθενείς με γνωστή περιφερική αρτηριοπάθεια
- Καπνιστές
- Διαβητικοί
- Άτομα με ιστορικό ενδαγγειακών επεμβάσεων
- Όσοι έχουν προηγούμενη θρόμβωση ή θρομβοφιλία
Τι είναι η ταξινόμηση Rutherford και γιατί είναι σημαντική;
Η ταξινόμηση Rutherford χρησιμοποιείται για να αξιολογηθεί η σοβαρότητα της ισχαιμίας και να καθοδηγήσει τη θεραπεία. Διαχωρίζει την ισχαιμία σε:
- Κατάσταση απειλητική για το άκρο (απαιτεί άμεση επέμβαση)
- Οριακά βιώσιμο άκρο (επείγουσα αντιμετώπιση εντός λίγων ωρών)
- Μη βιώσιμο άκρο (συνήθως οδηγεί σε ακρωτηριασμό)
Υπάρχει ρόλος για τη θρομβολυτική θεραπεία στην οξεία ισχαιμία;
Ναι, σε επιλεγμένους ασθενείς, κυρίως όταν η απόφραξη εντοπίζεται σε αρτηρίες μικρότερης διαμέτρου ή όταν η γενική κατάσταση δεν επιτρέπει άμεση χειρουργική επέμβαση. Η θρομβόλυση γίνεται με καθετήρα και χορήγηση φαρμάκου απευθείας στο σημείο της απόφραξης υπό παρακολούθηση.
Τι επιπλοκές μπορεί να προκύψουν μετά την αποκατάσταση της ροής;
Η επαναιμάτωση (σύνδρομο επαναιμάτωσης) μπορεί να προκαλέσει:
- Σύνδρομο διαμερίσματος (compartment syndrome)
- Οξεία νεφρική βλάβη λόγω μυοσφαιρινουρίας
- Σοβαρές ηλεκτρολυτικές διαταραχές (οξέωση και υπερκαλιαιμία)
- Συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση (reperfusion injury)
Απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση και έγκαιρη αντιμετώπιση των επιπλοκών.
Τι γίνεται αν το άκρο δεν μπορεί να σωθεί;
Σε περιπτώσεις καθυστερημένης προσέλευσης ή μη βιώσιμου άκρου, η επείγουσα ακρωτηριαστική επέμβαση είναι αναπόφευκτη, με σκοπό τη διάσωση της ζωής και την αποφυγή συστηματικών επιπλοκών. Ακολουθεί προσπάθεια αποκατάστασης κινητικότητας με χρήση προθέσεων.
Ποιος είναι ο ρόλος του αγγειοχειρουργού στην οξεία ισχαιμία;
Ο αγγειοχειρουργός έχει καθοριστικό ρόλο τόσο στη διάγνωση, όσο και στην άμεση επαναιμάτωση του άκρου. Η εμπειρία του καθορίζει την επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου (χειρουργική ή ενδαγγειακή) με στόχο τη διατήρηση της λειτουργικότητας και τη μείωση των επιπλοκών.
